Charlesa Merrilla podróż przez życie
Wystawa „Charlesa Merrilla podróż przez życie” zorganizowana została jako hołd dla niezwykłej pracy i wspaniałej osobowości tego wielkiego człowieka, który niedawno od nas odszedł. Można było na niej prześledzić jego historię życia, a także zobaczyć pamiątki, osobiste drobiazgi, korespondencję, dokumenty, obrazy i książki, które pozostawił, przygotowane i udostępnione przez jego żonę, Panią Julie Boudreaux.
Charles Merrill Jr. (1920 – 2017) był nauczycielem, pisarzem i filantropem. Był synem Charlesa E. Merrilla, współzałożyciela amerykańskiej spółki Merrill Lynch. W 1939 r. odbył podróż po Europie, odwiedzając także Polskę, która wywarła na nim niezatarte wrażenie, wzbudziła jego sympatię i zainteresowanie. Później wracał do niej wielokrotnie. Brał udział w II wojnie światowej, najpierw w armii kanadyjskiej, następnie amerykańskiej; walczył w Afryce Północnej i we Włoszech, gdzie spotkał ocalałego z Holokaustu 13-letniego chłopca Bernata Rosnera, którego otoczył opieką, pomógł mu dostać się do Ameryki i przyjął jak syna do własnej rodziny. Charles Merrill studiował historię na Harvardzie, został nauczycielem, a dzięki rodzinnej fortunie zakładał i wspierał placówki edukacyjne, m.in. współfundował Thomas Jefferson School w Saint Louis (TJ) w 1946 roku, a w 1958 r. założył w Bostonie Commonwealth School z warszawską Syrenką jako godłem. Wspierał finansowo wiele ważnych szkół, takich jak Morehouse College – pierwszą placówkę dla czarnoskórych studentów – i Spellman College, szkołę dla czarnoskórych studentek. Jego troska o edukację nie ograniczała się jedynie do Ameryki – wspierał bowiem m.in. Uniwersytet Palackiego w Ołomuńcu w Czechach, czy Katolicki Uniwersytet Lubelski w Polsce. Był wielkim sympatykiem Polski i Polaków, fascynował się polską historią i angażował we współczesność. Wspierał finansowo Instytut Literacki, wydawnictwo założone i prowadzone przez Jerzego Giedroycia, które publikowało miesięcznik „Kultura” oraz liczne pomniejsze organizacje, szkoły i grupy młodzieży. Lista jego beneficjentów w Polsce jest długa, by wymienić choćby: Fundację Batorego, Otwartą Rzeczypospolitą, OKO Press, Hejt STOP, Midrasz, Nomina Rosae. Charles Merrill działał aktywnie na rzecz demokracji i kultury pokoju, wspierając edukację i kulturę, szczególnie w krajach byłego bloku wschodniego. Mawiał, że „demokracja zaczyna się od działania we wspólnocie, w jakiej się akurat znajdziemy”. Ostatnie lata życia spędził w Nowym Sączu, wybierając to miasto na swój drugi dom.
